Polen (2016)
Zondag 1 mei
Zaterdag 30 april was heet dan eindelijk zover; vannacht zouden we aan onze reis naar Polen beginnen. Met grote en zware tassen op de rug gingen we naar het Huygens. Nadat iedereen in de bus zat, konden we onze tocht starten. Na een klein slaapverhaaltje over de draak van Kraków sliepen we als een bos rozen. Rond 6:00 op zondagochtend staken we de grens over en verruilden Duitsland voor Polen. Dit ligt nog goed in ons geheugen omdat een aantal mannen een lekker biertje dronken op het moment dat we de grens over gingen. Ze waren al helemaal aangepast aan de Poolse cultuur! In de vroege middag bereikten we dan na een busrit van 15 uur ons eindpunt: Warschau. We werden door onze Willie afgezet bij het Pałać Kultura, het Cultuur Paleis, een imposante toren van 30 verdiepingen hoog. Na een kort voorstelrondje werden we naar ons hostel gebracht. De rest van de middag is gebruikt om Warschau beter te bekijken en in de avond hebben we met z’n allen gezellig gegeten. In de avond was er genoeg ruimte over voor een wodka (of twee). We wachtten in spanning af wat de volgende dag ons zou brengen.
Maandag 2 mei 2016 – Kampinoski-dag
Vandaag waren we in Kampinoski. Het nationale park ligt op 20 km afstand van de hoofdstad Warschau. Er werd een rondleiding verzorgd door Lukasz Tyburski, die voor het eerst een rondleiding gaf in het Engels dus zijn zenuwen waren wel te merken. Toch deed hij zijn best en konden we zijn verhaal goed volgen.
We hadden hem opgehaald uit het onderzoekscentrum, waarna we op weg naar de uiteindelijke locatie door een dorpje reden waarvan de naam “Grote Aardbei” betekende (Truskaw). Na een korte introductie over de ligging van het park en de problemen rondom natuurbehoud trokken we het bos in. Volgens Lukasz leefde er een grote hoeveelheid dier- en plantsoorten in Kampinoski. Zo was er een kans dat we lynxen, wolven en elanden zouden tegenkomen. We zijn echter vooral kevers, hagedissen en slangen tegengekomen. Dit was ook zeker niet minder interessant! Het bos zelf bestond vooral uit Scottish pines. Dit werd afgewisseld door stuifduinen en moerasgebieden. Lukasz vertelde ons dat veel van deze gebieden in de natte seizoenen ondergelopen met water zouden zijn. Dit verklaarde de vlonders waarop we moesten lopen, hoewel de grond op dat moment kurkdroog was. Er werd ons verteld dat er gebieden waren waarop een hoge mate van bescherming plaats vond, maar ook gebieden die minder beschermd worden. Biodiversiteit in dit park werd mede ook behouden door de herintroductie van soorten.
Na een fikse wandeling door prachtige natuur stuitten we opeens op een opgeblazen bunker daterend uit de tweede wereldoorlog. Een kijkje in een gat aan de bovenkant van deze bunker toonde een diepe kelder. Lukasz vertelde ons dat het bos vroeger een locatie was van een veldslag tussen Russische en Duitse soldaten. Het bos was namelijk vrij nieuw, aangezien veel van de huidige bomen pas relatief recentelijk waren aangeplant. Enige tijd later kwamen we ook aan op een herdenkingsplaats van de gevallen slachtoffers uit de omgeving van Warschau. Een veld van kruizen herinnerde ons hier aan de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog. Het naastgelegen museum was helaas gesloten, maar Lukasz vertelde ons over de begraafplaats en het monument wat er bij stond.
Op de terugweg richting de bus, kwamen we nog langs een verbrand gedeelte van het bos. Hierna hebben we op een open plek samen het door BOS samengestelde lunchpakketje genuttigd. Vervolgens zijn we weer met de bus teruggereden naar Warschau, waar we de rest van de middag de tijd kregen om zelf de stad te ontdekken. Sommige groepjes zijn deze middag naar het oude centrum geweest om hier de pittoreske straatjes te ontdekken. Anderen hebben de vele parken van Warschau bezocht. Deze avond moest het diner zelf geregeld worden, dus dit varieerde van Poolse cuisine tot Italiaanse lekkernijen tot lekker straatvoedsel.
Al met al was onze eerste volle dag in Polen een dag om te onthouden! Veel gezien en veel meegemaakt. Veelbelovend voor de rest van de studiereis!
Liefs (en groetjes en knuffels van Anne),
Dinsdag 3 mei
Vandaag was het een nationale feestdag in Polen. De verjaardag van het aannemen van de grondwet werd gevierd! Hierdoor hadden wij een vrije dag. Een uitgelezen kans om Warschau beter te leren kennen. Na (voor veel mensen) een brakke ochtend werden de vele highlights in verschillende groepen bezocht.
Veel groepen zijn sowieso naar het Paleis van Cultuur en Wetenschap geweest. Dit was de toren waar we de zondag ervoor door Willie zijn gedropt. Deze toren is het op een na hoogste gebouw van Warschau en gaf een mooi uitzicht over de stad. Als je goed keek kon je zelfs de oude stad zien liggen. Na het kopen van een kaartje werd je naar een hal gestuurd waar je moest wachten op een lift. Toen die open ging zat daar een echt, originele Ko die werkte in een knopjes fabriek. En druk dat ze het had! Dat is waarschijnlijk ook de reden waarom ze alleen maar drukte op het knopje met haar rechterhand. Eenmaal boven kon je ook het Łazienki park zien.
Dit park lag op een redelijk stukje lopen van ons hostel maar al je er dan eenmaal was, was het zeker de moeite waard. Er werd die dag ook een hardloopwedstrijd georganiseerd. Een van de groepjes raakte precies opgesplitst door het peloton renners. Oversteken bleek een zeer moeilijke kwestie… Het enorme Lazienki park had tal van bezienswaardigheden. Zo was er het Pałac na Wodzie of zoals wij zouden zeggen; het Paleis aan het water. Vlakbij het paleis lag ook het openlucht theater. Helaas werden er op deze dag geen voorstellingen gegeven. Als je geluk had kwam je ook nog een tamme eekhoorn tegen. Dit is nog iets waar het park bekend om staat. Waar normaal eekhoorns zo hard mogelijk weg rennen als ze je zien, kwamen ze hier juist naar je toe. Ze waren echter weer snel weg als bleek dat je geen voedsel voor ze had.
Het heeft die dag ook keihard geregend, veel mensen waren doorweekt, maar dat mocht de pret niet drukken. Het grootste gedeelte van de bui zijn we dan ook ondergedoken in gezellige lunchbar/cocktailclub, hopelijk waren de andere net zo droog…
Een wat meer cultureel verantwoorde highlight waar we naar toe zijn geweest, of in ieder geval lang naar hebben gezocht, is de Joodse Getto. Dit is de wijk waar de Duitsers in 1940 besloten om de Joden op te sluiten. Het grootste deel van de getto is vernietigd maar een klein stukje, zoals de Ulica Prozna, is bewaard gebleven. Op de plaatsen waar ooit de, getto begrenzende, muren gestaan hebben is nu alleen nog een markering op de straat te zien. Voor degene die er geweest zijn toch een indrukwekkende belevenis.
Woensdag 4 mei
Op woensdag 4 mei verzamelden we bepakt en bezakt om 8.45 uur voor het hostel. Vanuit daar liepen we terug naar het plein met de enorme toren die veel van ons de dag ervoor hadden beklommen. Toen we op het plein stonden kwam al gauw onze geliefde Willie met de bus aanrijden. Willie bracht ons naar de Universiteit van Warschau, daar hebben we een tijdje buiten in het zonnetje gewacht totdat om 10.00 uur het programma begon. Eerst kregen we een kort welkomst praatje, gevolgd door een college van Wiktor Kotowski die de verschillen tussen wetland research in Nederland en Polen uitlichtte. Wiktor Kotowski heeft zelf ook in Nederland gestudeerd en kon daarom deze vergelijking goed maken. Het was erg leuk om te horen dat hij ook onderzoeker uit Nijmegen kende zoals Leon Lamers.
Dit college werd gevolgd door een college van Monika Metrak. Zij vertelde over hoe informatie in sedimenten is opgeslagen en hoe je hier onderzoek naar kan doen. Vervolgens gaf Barbara Pietrzak nog een college met de titel “The Warm, the Great and the Mountain”. Hierin vertelde ze over de prachtige natuurgebieden in Polen. Op het einde benadrukte ze dat in het laatste oerbos van Europa de regering hout wil kappen om bepaalde boomsoorten te beschermen tegen een keverplaag. Wanneer dit gebeurt is er in Europa geen enkel bos meer waarin natuurlijke ecosystemen bestudeerd kunnen worden. Er is veel discussie of de overheid het echt doet voor de keverplaag of om gewoon meer hout te kappen. Barbara wil het bos graag behouden en daarom riep ze ons op om naar de I love bialowieza forest site te gaan en de petitie te tekenen om de regering tegen te gaan. Volgens mij hebben best veel biologen die meer waren dit ook gedaan.
Voordat we weer in de bus stapten kregen we eerst nog een heerlijk uitgebreide lunch op de universiteit. Daarna bracht Willie ons naar Krakau. Tijdens de busreis konden spelletjes zoals presidenten, maar ook liedjes zoals “hallo, ik ben ko” natuurlijk niet ontbreken. Maar niks kon op tegen het moment dat we dachten dat we een lekke band hadden en recht voor een monteur stonden. Perfecte timing om een lekke band te krijgen zou je zeggen, maar we hadden zelfs nog meer geluk en de band was helemaal niet lek. We gingen daarom maar gewoon verder op pad naar Krakau in de regen over een provinciale weg. Echter bleek de bus niet super goed tegen regen te kunnen en lekte het op enkele plaatsen.
Toen we in Krakau aankwamen moesten we eerst een stukje lopen voor we bij het hostel waren. Het was Hostel Flamingo en het was super dicht bij het centrum aan een drukke straat. Te midden van deze drukke straat was het ineens 20:00 en toen we aan het wachten waren voordat we naar binnen konden hebben we twee minuten stilte gehouden vanwege de dodenherdenking in ons land. Dit was erg vreemd waarschijnlijk voor alle mensen die langs liepen maar het was wel een mooi moment voor ons. Zeker met de gedachte dat we drie dagen daarna naar Auschwitz gingen. Nadat iedereen zijn kamer had gevonden was het hoog tijd om te gaan eten. Gelukkig was het restaurant heel dicht bij en konden we snel eten omdat iedereen al had aangegeven wat hij wilde. We zaten met de hele groep in de mooie kelder van het restaurant waar de biertjes van Krakau geproefd werden! Daarna was het tijd om Krakau zelf te gaan bekijken. Mensen maakten wandelingen over de mooie markt en gingen op zoek naar de stadsmuur. Op terrassen werden biertjes gedronken daarna werd s avonds werd het nachtleven bekeken. Dit eindigde voor sommige mensen met katers en Poolse vrouwtjes in bed ;)
Donderdag 5 mei: Ojcówski National Park- Krakau
Donderdag 5 mei begon iedereen, zoals gebruikelijk, de dag weer vroeg. Met de goede wandelkleren en –schoenen al aan liepen we richting de bus die een eindje verderop geparkeerd stond. Na dik tien hele minuten lopen kwamen we onze geliefde buschauffeur tegen. Vanaf dit punt vertrouwden we op onze Willie om ons naar het natuurpark Ojcówski te brengen. Het Ojcówski National Park is niet ver gelegen van Krakau en beroemd vanwege zijn geologische achtergrond en natuurlijke rijkdom. Als gevolg van erosie ontstonden hier talrijke holen, grotten, ravijnen en rotsformaties met wonderlijke vormen. Er zijn honderden plantensoorten aanwezig en in de grotten houden zich verschillende soorten vleermuizen schuil.
Een uur of anderhalf ging voorbij. De wereld buiten onze busramen werd met de minuut mooier. Eenmaal aangekomen in de prachtige vallei van het natuurpark stonden vele legendes, vleermuizen en voorgerechten met koude pasta (oh en soep!) op ons te wachten. De ochtend begon mooi met het lekkere zonnetje en een gebaarde man met een iets-wat "kleine" bierbuik. De gebaarde man was onze gids voor de rest van de dag en beheerste, na de verbazing van velen, uitstekend de Engelse taal. Na een kleine introductie begeleidde de gebaarde man ons door de prachtige vallei van Ojcówski. In deze vallei kwamen we ten eerste twee reusachtige rotsen tegen. De legende van deze twee rotsen is spannender dan de rotsformatie zelf. "De poort" naar het Ojcówski National Park zou langzaam sluiten doordat de twee rotsen elkaar langzaam zouden naderen. Wanneer de poort zich uiteindelijk volledig sluit, zal ellende over de wereld komen en zal deze hierin vergaan.
Achter de poort schuilt een wereld vol legendes, waar wij samen meer over te weten zijn gekomen.
Bij de eerste grot die we bezochten, ook wel bekend als de spinnengrot, hoorde een mooie legende. Om deze grot te bereiken moesten we eerst een enorme berg op lopen. Het verhaal gaat dat de koning van Polen, Władysław Elbow-high (1261-1333), vluchtte vanuit Krakau voor het leger van de Tsjechische koning. Hij werd "the Elbow-high" genoemd vanwege zijn lengte, de koning van namelijk zo klein dat hij slechts de lengte tot de elleboog had. Tijdens zijn vlucht schuilde de koning in een van de grotten van Ojcówski. Terwijl hij in deze grot zat, maakte een enorme spin een spinnenweb voor de ingang van deze grot. Hierdoor gaf het Tsjechische leger de achtervolging op, ze waren de koning immers kwijt en in de grot kon hij niet zitten. De koning heeft op deze manier de oorlog overleeft en toen de Tjechische koning later stierf kon hij veilig terug. Deze legende verklaart waarom de grot de "spinnengrot" wordt genoemd. Een andere verklaring hiervoor is dat de spinnensoort Meta menardi, de gifstigste spinnensoort van Polen, ook in deze grot leeft. Een interessant feitje is dat deze spinnensoort echter geen spinnenwebben maakt. De grot was enorm en fantastisch om te aanschouwen.
Van deze grot gingen we door naar een andere grot. Deze grot stond bekend als Rock Glove. De legende van deze grot is net zo interessant als de andere legendes. Tijdens de inval van de Tataren verstopte de lokale bevolking zich in grotten. De ingang van de grot werd beschermd door de hand van de barmhartige Schepper. In de buurt van de ingang van deze grot is een rotsformatie te zien die lijkt op een enorme hand. De Tataren durfde niet om de grot aan te vallen, de hand heeft de bevolking dus beschermd.
Na deze prachtige wandelingen bracht Willie ons weer terug naar Krakau, waar we werden afgezet in de joodse wijk. Hierna konden we zelf rondlopen in Krakau, een gezellig restaurant voor het avondeten zoeken en een leuke invulling aan de avond geven. Al met al dus een schitterende dag en als herinnering hieraan mag een mooie groepsfoto natuurlijk niet ontbreken!
Vrijdag 6 mei
Op de vrijdag gingen we vroeg in de ochtend naar de universiteit van Krakau. Een van de oudste universiteiten van Europa, zoals ons tijdens een welkomspraatje verteld werd. Na het welkomspraatje kregen we een college over de basal metabolic rate en ook hier kregen we net als in Warsaw een college over de problematiek van de houtkap in het Bialowiesa bos. In de hele moderne gebouwen van de biologische faculteit, in zijn geheel vele malen groter dan het Huygensgebouw, kregen we hierna een rondleiding door verschillende onderzoeksafdelingen van de faculteit. De groep werd in drieën gesplitst. De eerste groep begon met een rondleiding op de afdeling neurofysiologie. Hier wordt onderzoek gedaan naar de ritmes waarmee neuronen actiepotentialen afvuren. Zodra we het eerste laboratorium binnen liepen werden we direct geconfronteerd met de praktische kant van het neurologisch onderzoek. Er lag namelijk een rat met een opengewerkte schedel waar een PhD student elektroden in aan het prepareren was zodat de actiepotentialen gemeten konden worden. Hier kregen we een praatje over proefdieren en over het onderzoek in het algemeen. In het volgende lab was een andere student bezig met het prepareren van de gemeten neuronen zo dat gezien kon worden of het juiste neuron gemeten was. Pas na heel veel gedaan werk wordt op deze plek dus duidelijk of het onderzoek goed uitgevoerd is.
De tweede groep begon bij de afdeling dierfysiologie. In een enorm enthousiaste en licht chaotische rondleiding werden we hier langs onderzoek naar drosophila, elektronenmicroscopen en vele andere apparaten geleid. We kregen mooie foto's te zien die met gigantische microscopen genomen worden en waarover de studenten met heel veel trots konden praten.
De derde groep begon met een speeddate ronde met PhDers die meer in de groenere biologie zitten. Zo kon er gesproken worden met onderzoekers die zich onder andere bezig houden met de voeding van muizen, het uitkomen van solitaire bijen cocons. Na de drie onderdelen op de universiteit kregen we een uitgebreide lunch in de kantine van de faculteit, waarna we op weg gingen naar de botanische tuinen van Krakau. In dit grote park was van alles te zien, van exotische planten tot prachtige bloemen. Ook konden we buitengewone namen van een aantal leliesoorten bewonderen, zoals Spacecoast Extreme Fashion, My Reggea Tiger of White Perfection. Zo hebben we lange tijd in de tuinen door kunnen brengen. Het hostel was op loopafstand, dus na het bezoek hebben we nog wat van het mooie Krakau kunnen zien. Hierna hebben we nog genoten van onze laatste avond in deze stad.
Zaterdag 7 mei
Omdat wij de afgelopen dagen nog niet vroeg genoeg op moesten, begonnen we deze dag met de wekker om half 6! En iedereen was natuurlijk “fris en fruitig” aanwezig bij het ontbijt. Hierdoor konden we op tijd vertrekken naar auschwitz. Gelukkig had Jan-Willem voor de BOS-reis nog aan de bata meegedaan, zodat hij sprintend de vergeten jassen en dergelijke nog even snel uit het hostel kon ophalen en toch nog tegelijkertijd met de groep bij de bus aankwam! (Nogmaals sorry daarvoor..)
Het was dus tijd voor het culturele, historische gedeelte van de reis: het concentratiekamp Auschwitz uit de Tweede Wereldoorlog. Door twee gidsen werden wij rondgeleid in het eerste Konzentrationslager Auschwitz en Konzentrationslager Birkenau. Dit was erg indrukwekkend en na 3 uur rondleiding heerste er een respectvolle stilte tegenover dit grote erfgoed uit de tweede wereldoorlog.
Vervolgens begon de busreis naar het mooie vertrouwde Nederland, nog maar 14 uur te gaan! Deze 14 uur gingen voor de een heel snel voorbij door verschillende spelletjes en geklets, terwijl anderen er bijna geheel doorheen sliepen. Dit was daarom de perfecte gelegenheid voor Jos om de laatste slaapfoto’s van de reis te nemen. Echter bleek dit nog ingewikkeld, omdat de ontbrekende mensen maar niet op het goede tijdpunt gingen slapen. Het resultaat van zijn missie is te zien in de foto.
Tussendoor moesten wij ook even een tussenstopje doen in Dresden om onze tweede chauffeur Hans op te pikken en Willie wilde deze kans om aan ons zijn mooie witte overall te laten zien natuurlijk niet voorbij laten gaan! Willie heeft zo wild door Polen gereden dat een van de banden de reis niet heeft overleefd. Daarom is deze met alle mankracht van JW, Martijn, Alje en Willi gewisseld. Ook Bastiaan had een belangrijke rol; namelijk een geel hesje dragen! Maar de tussenstop mocht de pret niet drukken: de zon scheen, er waren bomen om in te klimmen en er was een blik mais waar ATP (+Wytske) een nieuw spel mee bedachten: Blikwerpen op lepel met je voeten!
Na anderhalf uur zweten en bikkelen voor Willi kon onze reis doorgaan!
Het laatste luxe etentje van deze reis werd ook door BOS geregeld. En welk restaurant langs de snelweg is hiervoor beter voor geschikt dan de McDonalds? Na nogal wat angstige momenten voor de keukenmedewerkers, kreeg uiteindelijk iedereen een prima diner.
De laatste uren werden lekker stil doorgebracht, voornamelijk slapend. In het oude vertrouwde Nijmegen werd iedereen wakker gemaakt door een lichtelijk ongemakkelijk “Wakker worden”-verhaaltje van Willie!
Wij kunnen terugkijken op een erg geslaagde reis waar wij veel mooie dingen gezien en beleefd hebben! We hebben veel leuke avonden gehad en zijn elke dag weer met een lach begonnen met door de altijd vrolijke Willie!
